Bệnh bạch cầu là gì? Các yếu tố nguy cơ gây bệnh như thế nào?

By Biên tập Viên Tháng 1 11, 2024 15:50

Bai viet lien quan

Bệnh bạch cầu chiếm 31% tỷ lệ mắc ung thư ở trẻ nhỏ và đang gặp hạn chế về nghiên cứu và thống kê tại Việt Nam. Bài viết dưới đây tóm gọn thông tin quan trọng về định nghĩa, phân loại, và yếu tố nguy cơ của bệnh này.

Bệnh bạch cầu là gì?

Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho hay, Bệnh bạch cầu là một loại ung thư máu, xuất phát từ sự quá sản xuất tế bào bất thường trong tủy xương, bao gồm cả hệ bạch huyết. Loại bệnh này có nhiều dạng, một số phổ biến ở trẻ nhỏ và một số chỉ xuất hiện ở người lớn.

Theo thống kê năm 2018 tại Việt Nam, bệnh Bạch cầu đứng thứ 7 trong các loại ung thư, với tỷ lệ mắc cao hơn ở nam giới (7,1%) so với nữ giới (5,7%).

Bệnh này liên quan đến tế bào bạch cầu, khi tế bào này không hoạt động đúng cách và không đáp ứng đúng khi cơ thể bị tấn công bởi yếu tố nhiễm khuẩn. Trong trường hợp bệnh bạch cầu, tủy xương sản xuất tế bào không bình thường.

Phương pháp điều trị bệnh bạch cầu phức tạp, tùy thuộc vào từng dạng bệnh và các yếu tố khác. Tuy nhiên, có các phác đồ điều trị và chăm sóc đặc biệt giúp đạt được kết quả tích cực trong điều trị.

Triệu chứng của bệnh bạch cầu

Triệu chứng của bệnh bạch cầu có thể thay đổi tùy theo từng loại bệnh. Trong giai đoạn đầu, bệnh nhân thường không có biểu hiện gì. Khi bệnh bắt đầu manifest, các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Sốt hoặc cảm giác ớn lạnh
Mệt mỏi kéo dài.
Tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn.
Sụt cân không giải thích.
Sưng hạch bạch huyết, tăng kích thước gan hoặc lách.
Dễ chảy máu hoặc xuất hiện bầm tím.
Đốm nhỏ trên da, còn gọi là xuất huyết dưới da.
Đổ mồ hôi nhiều, đặc biệt là vào ban đêm.
Đau nhức xương hoặc cảm giác yếu xương.

Các triệu chứng thường mờ nhạt và không đặc trưng, điều này có thể làm cho việc nhận diện bệnh bạch cầu trở nên khó khăn, đặc biệt khi triệu chứng có thể giống với các bệnh khác như cảm cúm.

Bệnh bạch cầu được phân loại như thế nào?

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay, Bệnh bạch cầu được phân loại dựa trên tốc độ tiến triển của bệnh và loại tế bào bị tổn thương.

Phân loại dựa trên tốc độ tiến triển của bệnh bạch cầu:

Bạch cầu cấp tính: Xuất hiện tế bào máu bất thường, phân chia nhanh chóng, và không thực hiện chức năng như tế bào bình thường. Bệnh tiến triển nhanh và nặng, đòi hỏi điều trị tích cực và kịp thời.
Bạch cầu mãn tính: Liên quan đến tế bào máu trưởng thành, sao chép hoặc tích lũy chậm hơn, có thể hoạt động bình thường một thời gian mà không có triệu chứng. Một số bệnh nhân có thể không được chú ý, chẩn đoán, và điều trị trong nhiều năm.

Phân loại dựa trên loại tế bào bị tổn thương

Bệnh bạch cầu Lympho: Ảnh hưởng đến tế bào bạch huyết, có chức năng tạo nên hạch bạch huyết hoặc mô bạch huyết, đồng thời tham gia vào hệ thống miễn dịch.
Bệnh bạch cầu tủy: Ảnh hưởng đến tế bào tủy, có chức năng tạo ra các tế bào hồng cầu, bạch cầu, và sản xuất tiểu cầu.

Bệnh bạch cầu mãn tính còn nhiều loại khác, một số tăng sinh quá mức, trong khi một số khác sản xuất tế bào quá ít, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Một số loại bệnh bạch cầu phổ biến

Bệnh bạch cầu cấp dòng nguyên bào Lympho (ALL): Phổ biến ở trẻ nhỏ và cũng có thể xuất hiện ở người lớn.
Bệnh bạch cầu Cấp dòng tủy (AML): Loại thông thường, có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ nhỏ. AML là loại bệnh bạch cầu cấp tính phổ biến nhất ở người lớn.
Bệnh bạch cầu mạn dòng lympho (CLL): Phổ biến nhất ở người lớn, có thể cảm thấy khá hơn sau vài năm mà không cần điều trị.
Bệnh bạch cầu mạn dòng tủy (CML): Phần lớn ảnh hưởng đến người lớn. Có thể không có triệu chứng trong nhiều tháng hoặc năm trước khi tế bào bệnh bạch cầu tăng lên nhanh chóng.
Một số loại bệnh bạch cầu khác: Bao gồm bệnh bạch cầu tế bào lông và hội chứng loạn sinh tủy (myeloproliferative / myelodysplastic), là những loại hiếm gặp hơn.

Yếu tố nguy cơ của bệnh bạch cầu

Những yếu tố nguy cơ của bệnh bạch cầu bao gồm:

Điều trị ung thư trước đó: Người đã trải qua hóa trị và xạ trị cho một số loại ung thư trước đó có khả năng tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu.
Rối loạn di truyền: Bất thường di truyền đóng một vai trò trong sự phát triển của bệnh bạch cầu. Các rối loạn di truyền như hội chứng Down có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu.
Tiếp xúc với một số hóa chất: Phơi nhiễm với hóa chất như Benzen (có trong xăng và được sử dụng trong ngành hóa chất) liên quan đến tăng nguy cơ mắc một số loại bệnh bạch cầu.
Hút thuốc: Hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh bạch cầu tủy cấp tính.
Tiền sử gia đình: Người có thành viên gia đình mắc bệnh bạch cầu có nguy cơ thế hệ sau mắc bệnh bạch cầu cao hơn.

Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, quan trọng để thăm bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và tư vấn chăm sóc y tế phù hợp.

caodangyduocdongnai.com tổng hợp