Còi xương: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Nguyên nhân bệnh Còi xương

Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Dược TPHCM cho hay, Nguyên nhân chính gây ra bệnh còi xương là do thiếu hụt Vitamin D, một yếu tố thiết yếu cho sự phát triển và hình thành xương. Vitamin D được cung cấp từ hai nguồn: ngoại sinh và nội sinh.

Nguồn ngoại sinh bao gồm thức ăn và sữa mẹ, nhưng lượng Vitamin D từ đây chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ. Vì Vitamin D tan trong dầu, nếu chế độ ăn của trẻ thiếu dầu mỡ, việc hấp thu Vitamin D sẽ bị giảm.

Nguồn nội sinh xuất phát từ một tiền chất dưới da, khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ chuyển hóa thành Vitamin D3. Đây là nguồn Vitamin D chủ yếu tham gia vào quá trình chuyển hóa và hình thành xương của trẻ. Do đó, bệnh còi xương thường gặp ở trẻ em là do thiếu hụt Vitamin D.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân khác hiếm gặp hơn, bao gồm thiếu hụt Vitamin K2, một protein quan trọng trong việc vận chuyển canxi vào xương, hoặc thiếu các khoáng chất như canxi, photpho, kẽm và magie, những thành phần quan trọng của xương.

Triệu chứng bệnh Còi xương

Toàn thân: Trẻ bị còi xương thường có các dấu hiệu như chán ăn, suy dinh dưỡng, cơ thể yếu ớt và kém phát triển.
Tại xương:
- Xương sọ: Trẻ có biểu hiện thóp chậm liền (sau 1 tuổi mà thóp vẫn còn rộng), bờ thóp mềm, đầu to bất thường, có bướu trán và bướu đỉnh. Răng của trẻ mọc chậm, dễ bị sâu và không đều.
- Xương chi: Trẻ có thể xuất hiện chi cong, vòng cổ chân và cổ tay to bất thường. Lồng ngực có hình dạng như ngực gà và có thể xuất hiện chuỗi hạt sườn. Những biến đổi này làm trẻ chậm phát triển vận động, như muộn biết bò và muộn biết đi.
Thần kinh: Trẻ bị còi xương thường có các vấn đề về thần kinh như dễ giật mình, ngủ không sâu giấc, hay ra mồ hôi ban đêm (mồ hôi trộm) dẫn đến rụng tóc gáy. Nếu bệnh nặng, trẻ có thể quấy khóc liên tục. Trong những trường hợp nghiêm trọng, còi xương có thể gây hạ canxi máu, dẫn đến co giật và nôn nhiều.

Đối tượng nguy cơ bệnh Còi xương

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Trẻ em sống ở những vùng thiếu ánh nắng mặt trời hoặc trẻ em được chăm sóc quá kỹ, không được tắm nắng thường xuyên, đều có nguy cơ thiếu Vitamin D do giảm khả năng tổng hợp tại da, dẫn đến còi xương. Bên cạnh đó, những trẻ sinh non, sinh đôi hoặc sinh ba cũng dễ mắc còi xương do không nhận đủ dưỡng chất cần thiết từ mẹ trong thai kỳ.

Phòng ngừa bệnh Còi xương

Để phòng ngừa còi xương ở trẻ em, phụ nữ mang thai cần chú ý chăm sóc sức khỏe và cung cấp đủ dưỡng chất trong suốt thai kỳ. Đặc biệt, đối với những trường hợp đa thai, nhu cầu dưỡng chất thường cao hơn.

Chế độ ăn và tắm nắng: Thực hiện một chế độ ăn cân đối và cho trẻ tắm nắng thường xuyên vào buổi sáng có thể giúp giảm nguy cơ mắc còi xương.

Dinh dưỡng cho trẻ: Đối với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng lý tưởng vì có tỷ lệ Vitamin D cao hơn so với sữa công thức và thực phẩm bổ sung khác. Khi trẻ đã bắt đầu ăn dặm, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân đối, bổ sung đủ canxi và photpho để hỗ trợ sự phát triển của khung xương.

Bổ sung Vitamin D: Ở những khu vực có nhiều sương mù hoặc ánh sáng mặt trời không đủ để tổng hợp Vitamin D, trẻ em cần được bổ sung Vitamin D3 qua đường uống. Để hấp thu Vitamin D hiệu quả, chế độ ăn của trẻ nên bao gồm đủ dầu mỡ.