Nhược thị là gì? Nguyên nhân và cách điều trị nhược thị

Nhược thị là gì?

Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Dược TPHCM cho hay, Nhược thị mắt được phân thành hai loại: nhược thị chức năng và nhược thị thực thể. Nhược thị chức năng là khi thị lực của mắt có thể được cải thiện sau điều trị và khôi phục chức năng. Trái lại, nhược thị thực thể là khi mắt không thể hoàn toàn phục hồi về trạng thái bình thường. Nếu không có điều trị kịp thời, nhược thị có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.

Nguyên nhân gây ra nhược thị

Nhược thị ở trẻ có thể phát triển từ nhiều nguyên nhân khác nhau liên quan đến tật khúc xạ và các vấn đề khác của mắt. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

Lác mắt: Đây là tình trạng một mắt của trẻ tập trung nhìn thẳng về phía trước trong khi mắt còn lại di chuyển vào trong, ra ngoài, lên trên, xuống dưới. Để tránh bị song thị, não bỏ qua hình ảnh từ mắt không tập trung nhìn thẳng, dẫn đến sự phát triển thị giác không bình thường.
Tật khúc xạ: Đây là tình trạng mắt hai bên không giống nhau. Mắt bị tật khúc xạ nặng hơn có thể nhìn mờ hơn so với mắt còn lại, gây ra sự phát triển thị giác của mắt bị ảnh hưởng và không phát triển bình thường.
Tác nhân gây mất thị lực: Một số trẻ sinh ra đã có các bệnh lý dẫn đến đục các thành phần trong suốt của mắt như giác mạc, thủy tinh thể, dịch kính hay sụp mi. Những vấn đề này gây cản trở cho sự phát triển thị giác.

Các nguyên nhân này có thể dẫn đến nhược thị ở trẻ nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Triệu chứng của nhược thị

Để nhận biết triệu chứng nhược thị và phát hiện sớm để tăng tỷ lệ thành công trong điều trị, có những dấu hiệu cần chú ý như sau:

Mắt lác là biểu hiện dễ nhận thấy nhất của nhược thị.
Mắt nhìn nhắm, mỏi mắt, hoặc có tật nháy mắt.
Mắt nhìn lệch, khi nhìn thường phải nghiêng đầu, kể cả khi nhìn thẳng.

Ảnh hưởng của nhược thị

Nhược thị không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng trong công việc và sinh hoạt. Nếu một trong hai mắt không hoạt động, điều này có thể dẫn đến suy giảm và mất chức năng thị giác hai mắt. Mắt bị nhược thị sẽ làm mắt còn lại trở thành mắt duy nhất, làm mất đi mắt dự phòng trong trường hợp bị bệnh lý hay chấn thương. Ngoài ra, khi nhìn bằng hai mắt, thị lực, khả năng nhận biết chiều sâu và thị giác tương phản sẽ được cải thiện hơn so với khi chỉ nhìn bằng một mắt.

Việc phát hiện nhược thị quá muộn có thể dẫn đến không khả năng chữa khỏi và thậm chí có thể gây hỏng mắt, gây mù lòa.

Điều trị nhược thị

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Để điều trị nhược thị, bác sĩ cần thực hiện các bước sau:

Chẩn đoán và xác định nguyên nhân: Bác sĩ phải kiểm tra để xác định rõ nguyên nhân gây ra nhược thị như đục thủy tinh thể, cận thị, viễn thị và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Phác đồ điều trị: Sau khi xác định nguyên nhân, bác sĩ lập phác đồ điều trị phù hợp, đồng thời hợp tác chặt chẽ với gia đình để đảm bảo hiệu quả điều trị.
Phẫu thuật (nếu cần): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để loại bỏ các tác nhân gây nhược thị như đục giác mạc, loét giác mạc, đục thuỷ tinh thể, sụp mi.
Các giai đoạn trong phác đồ điều trị:
- Giai đoạn 1 – Chỉnh quang: Trẻ sẽ được đeo kính phù hợp để đạt được thị lực tối đa. Đây có thể là kính gọng, kính tiếp xúc, kính nội nhãn để điều trị tật khúc xạ.
- Giai đoạn 2 – Gia phạt và kích thích thị giác: Sử dụng các phương pháp như làm mờ mắt không nhược thị và kích thích thị giác bằng các hoạt động như vẽ tranh, tô màu, nhặt hạt.
- Giai đoạn 3 – Chỉnh lác (nếu cần): Áp dụng các bài tập thị giác, lăng kính hoặc phẫu thuật để chỉnh lác nếu cần thiết. Giai đoạn 2 và 3 có thể điều chỉnh linh hoạt tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
- Giai đoạn 4 – Hoàn thiện chức năng thị giác hai mắt: Trẻ sẽ được khám và thực hiện các bài tập thị giác hai mắt để hồi phục các chức năng còn lại của thị giác. Mục tiêu là để trẻ có thể sử dụng mắt như một trẻ em bình thường với thị giác hoàn chỉnh.