Tăng huyết áp có mấy cấp độ? và những lưu ý với người bệnh

Biên tập Viên
By Biên tập Viên Tháng 6 8, 2024 15:11

Tăng huyết áp là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là trong nhóm người trung niên và cao tuổi, và dường như số ca mắc đang tăng lên theo thời gian. Việc phân loại mức độ tăng huyết áp thường dựa vào các giá trị được đo của áp huyết.

Bệnh huyết áp cao

Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho hay, Huyết áp là áp lực mà máu tạo ra trong các động mạch khi tim bơm máu ra cung cấp cho cơ thể. Sử dụng thiết bị đo huyết áp, chúng ta có thể đo lường dễ dàng áp lực của dòng máu trong cơ thể con người. Khi nói về huyết áp, thường sử dụng một số thuật ngữ y khoa thông dụng như sau:

  • Huyết áp tâm thu: Đây là áp lực trong các động mạch khi tim bơm máu ra ngoài. Chỉ số tối đa này xuất hiện đầu tiên hoặc ở trên cùng trong kết quả đo.
  • Huyết áp tâm trương: Đây là áp lực trong các động mạch khi tim nghỉ giữa các chu kỳ bơm máu. Chỉ số tối thiểu này thường xuất hiện thứ hai hoặc ở dưới cùng trong kết quả đo.
  • Đơn vị mmHg: Đây là đơn vị đo huyết áp, viết tắt của milimet thủy ngân.

Tăng huyết áp được định nghĩa khi chỉ số huyết áp tâm thu là ≥ 140mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương là ≥ 90mmHg. Có hai loại tăng huyết áp chính:

  • Tăng huyết áp nguyên phát: Còn được gọi là tăng huyết áp không rõ nguyên nhân, phổ biến ở người trưởng thành và phát triển âm thầm theo thời gian.
  • Tăng huyết áp thứ phát: Là cao huyết áp do nguyên nhân từ bệnh lý tim mạch hoặc lối sống. Mặc dù chỉ chiếm khoảng 10% các trường hợp, nhưng tăng huyết áp thứ phát có thể tiến triển nhanh và nghiêm trọng hơn.

Các cấp độ tăng huyết áp

Ngưỡng chẩn đoán bệnh tăng huyết áp có thể thay đổi nhẹ tùy theo cách đo áp huyết khác nhau. Tuy nhiên, sau khi thực hiện quy trình đo áp huyết đúng cách do nhân viên y tế thực hiện, phân loại tăng huyết áp được thực hiện dựa trên các chỉ số huyết áp như sau:

  • Huyết áp tối ưu: Huyết áp tâm thu < 120 mmHg và huyết áp tâm trương < 80 mmHg.
  • Huyết áp bình thường: Huyết áp tâm thu từ 120 đến 129 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương từ 80 đến 84 mmHg.
  • Tiền tăng huyết áp: Huyết áp tâm thu từ 130 đến 139 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương từ 85 đến 89 mmHg.
  • Tăng huyết áp độ 1: Huyết áp tâm thu từ 140 đến 159 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương từ 90 đến 99 mmHg.
  • Tăng huyết áp độ 2: Huyết áp tâm thu từ 160 đến 179 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương từ 100 đến 109 mmHg.
  • Tăng huyết áp độ 3: Huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 110 mmHg.
  • Tăng huyết áp tâm thu đơn độc: Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và huyết áp tâm trương < 90 mmHg.

Trong trường hợp huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương không nằm trong cùng một phân loại như trên, ưu tiên chọn mức cao hơn để phân loại. Tăng huyết áp tâm thu đơn độc cũng được phân loại độ căn cứ vào mức độ biến động của huyết áp tâm thu.

Lưu ý với người bệnh bị tăng huyết áp

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Ngoài việc kiểm tra huyết áp tại cơ sở y tế hoặc phòng khám, người bệnh cũng có thể tự theo dõi tình trạng sức khỏe của mình thông qua máy đo huyết áp tự động trong suốt 24 giờ hoặc tự đo huyết áp tại nhà. Để có kết quả chính xác nhất, cần lưu ý nghỉ ngơi hoặc ngồi yên trước khi đo trong ít nhất 5 phút. Nếu thấy các giá trị huyết áp khác biệt lớn so với bình thường, có thể đo lại lần nữa để đảm bảo tính chính xác.

Trong trường hợp trẻ em, chỉ số huyết áp sẽ khác biệt so với người trưởng thành. Do đó, phụ huynh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về sự rối loạn huyết áp của bé.

Ở mức độ huyết áp bình thường cao (129/84 mmHg) hoặc tiền tăng huyết áp, thường bác sĩ sẽ không kê đơn thuốc điều trị mà thay vào đó sẽ khuyến khích bệnh nhân thay đổi lối sống lành mạnh hơn. Điều này giúp giảm các chỉ số huyết áp và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến huyết áp

Huyết áp đạt mức 180/110 mmHg trở lên được coi là cực kỳ cao (tăng huyết áp độ 3), đòi hỏi can thiệp y tế khẩn cấp. Nếu bệnh nhân trải qua bất kỳ triệu chứng nguy hiểm nào như đau ngực, đau đầu, thở nhanh hoặc cảm giác hoa mắt, thì cần ngay lập tức đến khoa cấp cứu để bác sĩ có thể kiểm soát tình trạng kịp thời, tránh các biến chứng nghiêm trọng.

caodangyduocdongnai.com tổng hợp