Thấp tim ở trẻ em: Chủ động nhận biết

Bệnh thấp tim là gì?

Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Dược TPHCM cho hay, Bệnh thấp tim là một dạng viêm mô liên kết, thường xảy ra sau khi trẻ mắc các bệnh như viêm họng, viêm xoang, viêm amidan hoặc viêm da, do vi khuẩn liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A (Beta hemolytic Group A Streptococcus) gây ra. Tình trạng viêm này có thể gây tổn thương cho nhiều cơ quan trong cơ thể, chủ yếu là khớp, tim, hệ thần kinh, da và mô dưới da. Sau nhiều lần tái phát viêm cấp, nguy cơ phát triển bệnh thấp tim sẽ tăng lên, trong đó tổn thương ở tim là nghiêm trọng nhất. Bệnh thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 15.

Thấp tim ở trẻ em thường xảy ra tại những khu vực có điều kiện sống khó khăn, vệ sinh kém, nơi ở chật chội và khí hậu lạnh ẩm. Những điều kiện này tạo thuận lợi cho việc trẻ dễ mắc viêm họng, từ đó dẫn đến bệnh thấp tim. Ngoài ra, bệnh này còn có liên quan đến yếu tố di truyền trong gia đình.

Triệu chứng của bệnh thấp tim ở trẻ em

Triệu chứng bệnh thấp tim ở trẻ em thường xuất hiện 2-4 tuần sau khi nhiễm liên cầu khuẩn. Dấu hiệu đầu tiên là sốt cao (38-40°C), họng đỏ, ra mồ hôi, tiểu ít, chảy máu cam, chán ăn, mệt mỏi, và sắc mặt nhợt nhạt. Có thể một số triệu chứng nhẹ nhàng và thoáng qua, nhưng sau 1-5 tuần, trẻ sẽ có triệu chứng đau khớp.

Biểu hiện bệnh theo từng cơ quan:

Tim: Mệt mỏi, tức ngực, khó thở, hồi hộp, rối loạn nhịp tim hoặc âm thanh bất thường. Những triệu chứng này là do tổn thương cơ tim, viêm cơ tim, hở van hai lá, hở van động mạch chủ. Viêm tim nặng có thể dẫn đến suy tim cấp và có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng nghiêm trọng.
Khớp: Đau ở các khớp lớn như gối, khuỷu, cổ chân, cổ tay, làm khó khăn trong vận động. Các khớp cột sống và ngón tay, ngón chân ít bị ảnh hưởng hơn.
Thần kinh: Là triệu chứng muộn, xuất hiện nhiều tuần hoặc tháng sau nhiễm liên cầu. Triệu chứng bao gồm mất kiểm soát vận động, không thể định hướng, thay đổi cảm xúc, dễ xúc động. Trẻ có thể cáu gắt, gặp khó khăn trong nói hoặc cầm nắm.
Da: Hiếm gặp. Trẻ có thể nổi hạt Meynet (cứng, 0,5-2cm, không đau) dưới da, thường ở đầu gối. Một số trường hợp có thể xuất hiện ban màu hồng hoặc vàng nhạt, đường kính 1-3cm, bờ viền cao hơn bề mặt da, thường ở thân mình, gốc chi và không xuất hiện trên mặt. Những tổn thương này thường tự biến mất sau vài ngày đến vài tuần.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh thấp tim có thể gây tổn thương nặng cho van động mạch chủ, dẫn đến suy tim, tổn thương não, thận, phổi, thậm chí tử vong. Bệnh cũng dễ tái phát, thường xảy ra trong vòng 5 năm kể từ đợt viêm cấp đầu tiên.

Điều trị bệnh thấp tim ở trẻ em

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Trẻ mắc bệnh thấp tim cần được điều trị tại bệnh viện bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào mức độ nguy hiểm của bệnh, nhưng đều nhằm chống nhiễm khuẩn, chống viêm và điều trị các biến chứng. Cụ thể:

Chống viêm nhiễm: Tiêm kháng sinh Penicillin hoặc Erythromycin, liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, có thể dùng thuốc kháng viêm steroid hoặc không steroid theo chỉ định.
Điều trị biến chứng: Sử dụng thuốc điều trị suy tim, thuốc lợi tiểu, an thần,… theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Trong thời gian điều trị, cha mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường tối thiểu 2 tuần; trường hợp nặng có thể cần nghỉ 6 tuần đến 3 tháng. Nếu trẻ bị suy tim, cần có chế độ ăn nhạt và riêng biệt.