Xơ cứng bì khu trú thành từng mảng: Những điều cần biết

Xơ cứng bì khu trú từng mảng là gì?

Theo các bác sĩ, giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho hay, Xơ cứng bì được phân thành hai thể chính: thể khu trú và thể toàn thân. Thể khu trú là khi tổn thương chỉ xuất hiện trên một vùng cụ thể trên da, có thể chia thành các dạng như mảng, giọt, dải, và sâu. Thể toàn thân là khi tổn thương lan rộng trên toàn bộ da và có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác như đường tiêu hóa, tim, phổi, thận và mạch máu.

Xơ cứng bì khu trú có thể là morphea, gây ra các mảng đổi màu không đau trên da, thường xuất hiện trên bụng, ngực hoặc lưng, và có thể trên mặt, cánh tay hoặc chân.

Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến các lớp nông bên ngoài da và đôi khi ảnh hưởng đến các khớp, hạn chế tầm vận động. Các mảng tổn thương có thể biến mất tự nhiên sau thời gian, nhưng cũng có thể tái phát.

Nguyên nhân gây bệnh xơ cứng bì từng mảng

Nguyên nhân của bệnh vẫn chưa được xác định rõ. Có những ý kiến cho rằng bệnh có thể liên quan đến yếu tố miễn dịch, nội tiết, di truyền, môi trường sống, hoặc nhiễm khuẩn, nhưng chưa có giả thuyết cụ thể được chứng minh.

Một số yếu tố liên quan đã được xác định, bao gồm giới tính (bệnh ảnh hưởng nhiều hơn tới nữ), và độ tuổi (có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng thường thấy nhất ở độ tuổi từ 2 đến 14 hoặc giữa 40 tuổi).

Dấu hiệu nhận biết bệnh xơ cứng bì từng mảng

Các biểu hiện của bệnh thay đổi tùy theo giai đoạn, bao gồm:

Các mảng da bị xơ cứng, teo, sẹo, thay đổi màu sắc thành hình tròn hoặc bầu dục, đường kính thường từ 1-20 cm. Thường xuất hiện trên thân như bụng, ngực, lưng, sau đó là trên chi, đặc biệt là cánh tay và chân.

Ban đầu, các vùng tổn thương có thể có màu đỏ hoặc tím, có thể phù nhẹ. Sau đó, bề mặt da trở nên nhẵn bóng, thay đổi màu sắc, thường là tăng sắc tố da.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm rụng lông tóc, mất tuyến mồ hôi tại vùng tổn thương, thường có màu tím và giãn mạch.

Thường thì bệnh chỉ ảnh hưởng tới da, nhưng đôi khi cũng có thể gây khó cử động khớp.

Biến chứng xơ cứng bì thể mảng

Các biến chứng có thể bao gồm:

Ảnh hưởng tới tâm lý: Các biểu hiện trên da, đặc biệt là các mảng da đổi màu trên mặt, cánh tay hoặc chân có thể làm người mắc bệnh cảm thấy tự ti.

Giảm khả năng vận động: Có thể làm giảm khả năng vận động các khớp ở tay, chân.

Da cứng, sạm màu lan rộng.

Tổn thương mắt: Tổn thương ở đầu và cổ có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn ở trẻ em mắc bệnh.

Biến chứng nguy hiểm nhất của xơ cứng bì khu trú là tăng áp phổi.

Điều trị xơ cứng bì thể mảng thế nào?

Theo các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Hà Nội, Khi phát hiện các biểu hiện nghi ngờ, bác sĩ thường tiến hành sinh thiết da để xác định chính xác xơ cứng bì khu trú dạng mảng, loại trừ các bệnh lý khác và phân biệt với xơ cứng bì toàn thể. Sau khi xác định bệnh, có thể áp dụng các phương pháp điều trị như:

Sử dụng corticoid nội tổn thương, bôi Calcipotriol, Tacrolimus 0,1 %, hoặc tiêm corticoid để giảm viêm và ngăn chặn tiến triển trong giai đoạn bệnh hoạt động.

Áp dụng liệu pháp ánh sáng, như chiếu tia cực tím, đặc biệt trong trường hợp Morphea nặng.

Thường thì xơ cứng bì khu trú thể mảng có thể tự thoái lui sau khoảng 3-5 năm. Mặc dù chưa có phương pháp điều trị triệt để, chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp kiểm soát bệnh và hạn chế biến chứng nguy hiểm.